Σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 12 Ιανουαρίου τέθηκε το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών με το οποίο καθιερώνεται για πρώτη φορά στη χώρα η καθολική επιστολική ψήφος για τις ευρωεκλογές και τα δημοψηφίσματα τόσο για τους κατοίκους εντός επικράτειας όσο και για τους κατοίκους εξωτερικού. Η κυβέρνηση κάνει λόγο για νομοσχέδιο-τομή, το οποίο ακολουθεί αντίστοιχες πρακτικές σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, με στόχο τη μείωση της αποχής, όμως αφενός αντιμετωπίζει ένα πολιτικό και κοινωνικό θέμα με αμιγώς τεχνικούς όρους, αφετέρου αφήνει ανοιχτό το παράθυρο σε απόπειρες χειραγώγησης της ψήφου, με μη επαρκείς δικλίδες ασφαλείας όπως φαίνεται από το νομοσχέδιο. Την ίδια ώρα επιχειρεί ορθά -αν και πολύ καθυστερημένα- να προβεί στην απαραίτητη εκκαθάριση των εκλογικών καταλόγων, όμως γεγονός παραμένει πως οι ερχόμενες ευρωεκλογές θα πραγματοποιηθούν με επιστολική ψήφο χωρίς να έχουν εκκαθαριστεί οι εκλογικοί κατάλογοι.
Το κρίσιμο ζήτημα που δεν απαντάται πειστικά από τις προτεινόμενες διατάξεις και στο οποίο ήδη εστιάζουν πολίτες στη διαδικασία της διαβούλευσης είναι πώς θα διασφαλίζεται μέσω του νέου τρόπου στην πράξη η μυστικότητα της ψήφου και η έκφραση της ανεμπόδιστης βούλησης του ψηφοφόρου μακριά από ένα εκλογικό κέντρο. Στο νομοσχέδιο η απάντηση που δίνεται είναι μέσω της ταυτοποίησης του ψηφοφόρου μέσω κινητού, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και υπεύθυνης δήλωσης, στοιχεία που δεν θεωρούνται επαρκή.
Η διαδικασ
Ο εκλογέας εντός επικράτειας θα επιλέγει αν θα ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα με επιστολική ψήφο αντί για προσέλευση στο εκλογικό τμήμα. Οσοι βρίσκονται εκτός επικράτειας θα ψηφίσουν αποκλειστικά με επιστολική. Ο εκλογέας παραλαμβάνει το εκλογικό υλικό, ψηφίζει και αποστέλλει τον φάκελό του στην Ειδική Επιτροπή Συλλογής Επιστολικής Ψήφου στα αρμόδια Πρωτοδικεία. Οι επιστολικές ψήφοι καταμετρώνται ταυτόχρονα με τις ψήφους στην υπόλοιπη χώρα. Στο διαδικαστικό σκέλος αρχικά θα δημιουργηθεί ηλεκτρονική πύλη για την εγγραφή των ψηφοφόρων στους εκλογικούς καταλόγους επιστολικής ψήφου. Ο εκλογέας κάνοντας χρήση των κωδικών του καταχωρεί την αίτησή του και συμπληρώνει τη διεύθυνση στην οποία θέλει να του αποσταλεί το εκλογικό υλικό. Το κινητό του τηλέφωνο και το email του πιστοποιούνται με συνθηματικό μιας χρήσης. Η προθεσμία για την υποβολή των αιτήσεων λήγει 40 ημέρες πριν από τις εκλογές.
Αμέσως μετά την οριστικοποίηση των εκλογικών καταλόγων ορίζονται τα Εκλογικά Τμήματα Διαλογής Ψηφοδελτίων Επιστολικής Ψήφου και κατανέμονται σε αυτά οι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους. Η φύλαξη αυτών των τμημάτων ανήκει στην ΕΛ.ΑΣ., ενώ ο χώρος που βρίσκονται οι κάλπες θα παρακολουθείται από κύκλωμα τηλεόρασης όλο το εικοσιτετράωρο.
Η εκκαθάριση
Για την εκκαθάριση των καταλόγων, όλοι όσοι πληρούν σωρευτικά συγκεκριμένα κριτήρια (να έχουν γεννηθεί πριν την 1η Ιανουαρίου του 1944, να μην έχουν υποβάλει φορολογικές δηλώσεις του φορολογικού έτους 2022, να μην έχουν ελληνικό διαβατήριο εν ισχύι, να μη λαμβάνουν σύνταξη) μπαίνουν σε μια ειδική δεξαμενή ψηφοφόρων προς διαγραφή.
Από 1η Ιουλίου 2024 έως την 31η Οκτωβρίου 2024, στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εσωτερικών στην εφαρμογή «Μάθε πού Ψηφίζεις» θα υπάρξει ειδική ένδειξη αν κάποιος ανήκει σε αυτήν την κατηγορία. Τότε ο υποψήφιος προς διαγραφή πρέπει να αποδείξει μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2024 ότι… βρίσκεται εν ζωή. Θα πρέπει να μεταβεί σε ΚΕΠ ή στον οικείο δήμο ή σε προξενείο και να ζητήσει τη μη διαγραφή του.
Τι γίνεται στο εξωτερικό
Στην ανάλυση συνεπειών της ρύθμισης, αναφέρεται πως η επιστολική ψήφος εφαρμόζεται από αλλοδαπές έννομες τάξεις. Δίνονται παραδείγματα από τις ΗΠΑ ενώ σημειώνεται πως στην Ευρώπη, η επιστολική ψήφος είναι θεσμοθετημένη σε μεγάλο αριθμό χωρών. Ωστόσο σύμφωνα με τα τελευταία επικαιροποιημένα στοιχεία ενώ είναι πολλές οι χώρες που δίνουν τη δυνατότητα επιστολικής ψήφους σε κατοίκους εκτός επικράτειας, ελάχιστες είναι αυτές που το επιτρέπουν εντός της χώρας.
Για παράδειγμα στη Γαλλία, στην Ιταλία, στο Βέλγιο, σε όλες τις σκανδιναβικές χώρες, σε όλες τις βαλκανικές, στην Πορτογαλία, στην Τσεχία, στη Σλοβακία, στην Ουγγαρία και σε άλλες δεν επιτρέπεται. Στην Αυστρία και στην Ισπανία επιτρέπεται μόνο σε όσους δεν μπορούν να ψηφίσουν με φυσική παρουσία. Στην Ολλανδία επιτρέπεται μόνο για όσους είναι πάνω από 70 ετών και στην Ιρλανδία μόνο σε ένστολους και σε όσους αντιμετωπίζουν πρόβλημα υγείας. Στον αντίποδα εφαρμόζεται χωρίς περιορισμούς στη Γερμανία, στην Ισλανδία, στην Πολωνία και στην Ελβετία.
ΚΚΕ: «Επικίνδυνο και αντιδραστικό»
Το ΚΚΕ μέσω δηλώσεων στελεχών του επανέλαβε και χθες την κατηγορηματική απόρριψη της επιστολικής ψήφου («αντιδραστικό και επικίνδυνο» μέτρο). Ο Περισσός υπογραμμίζει πως το μέτρο δεν διασφαλίζει τη μυστικότητα και αμεσότητα της ψήφου, θεωρεί απαραίτητη την αυτοπρόσωπη παρουσία των ψηφοφόρων στα εκλογικά τμήματα και θυμίζει πως η κυβέρνηση δεν είχε ψηφίσει σχετική τροπολογία για τους εποχικά εργαζόμενους πριν από τις τελευταίες εθνικές εκλογές. Επιπλέον επισημαίνει πως η διεθνής πείρα δείχνει σωρεία προβλημάτων όπου χρησιμοποιήθηκε η επιστολική ψήφος (απώλεια χιλιάδων ψηφοδελτίων και χειραγώγηση επιστολικών ψήφων από υποψηφίους στις ΗΠΑ, κλοπές ψηφοδελτίων με επιθέσεις σε ταχυδρομικούς υπαλλήλους στην Ισπανία, παράδοση απροστάτευτων ψηφοδελτίων στην Ιταλία, ανακάλυψη καμένων ψηφοδελτίων σε χωματερή στην Ουγγαρία κ.ά.).πηγή .efsyn.gr