Η ΝΟΜΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Του Γεωργίου Καραμαδούκη
Η νομική θέση της γυναίκας κυρίως στην Αθήνα χαρακτηριζόταν από πλήρη έλλειψη δικαιοπρακτικής ικανότητας. Δεν είχε δικαίωμα υπογραφής, δεν μπορούσε η ίδια να βρίσκεται παρόν σε δικαστήρια και δεν μπορούσε να κληρονομήσει τον θανόντα σύζυγό της. Στις διάφορες υποθέσεις της σε θέματα δικαίου εκπροσωπούνταν από τον άντρα της ή κάποιον άλλον άρρενα συγγενή της (συνήθως τον υιό της ή τον μεγαλύτερο αδελφό της).
Στην αρχαία Αθήνα όπως αναφέραμε μπορεί η γυναίκα να μην είχε πολιτικά δικαιώματα, ωστόσο ο νόμος όριζε από τα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ πως ήταν απαραίτητη η αθηναϊκή καταγωγή και των δυο γονέων για να αποκτήσουν οι υιοί τους την ιδιότητα του πολίτη. Αντίστοιχα η Σπάρτη και οι άλλες ολιγαρχικές πόλεις ήταν φειδωλές σε παραχώρηση της ιδιότητας του πολίτη στην περίπτωση που δεν πληρούταν η προϋπόθεση της σπαρτιατικής καταγωγής και των δυο γονέων.
Η Αθηναία δεν είχε επίσης την δυνατότητα κατοχής ακίνητης και κινητής περιουσίας. Τουναντίον στην Σπάρτη αλλά και στην Γόρτυνα οι γυναίκες εμφανίζονται με δική τους περιουσία, την οποία μπορούν να διαχειριστούν οι ίδιες. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη οι Σπαρτιάτισσες κατείχαν τα δυο πέμπτα της συνολικής γης της Σπάρτης, πράγμα που δήλωνε την δικαιοπρακτική της δυνατότητα.
Στην Γόρτυνα οι γυναίκες είχαν κινητή και ακίνητη περιουσία και οι σύζυγοί τους δεν είχαν την δυνατότητα να την διαθέσουν. Επίσης δεν βρίσκονταν υπό την κηδεμονία των πατέρων τους, των ανδρών τους ή άλλων αρρένων συγγενικών μελών της οικογένειάς τους και μπορούσαν να κληροδοτήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία, σύμφωνα με αυτά που όριζε το κληρονομικό δίκαιο. Τέλος η περιουσία της συζύγου δεν συγχωνευόταν με αυτήν του ανδρός της και απαγορευόταν να κατασχεθεί σε περίπτωση που αυτός πέθαινε ή άφηνε χρέη.