Η ΥΨΩΣΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
Γράφει ο Γεώργιος Καραμαδούκης
Ο βασιλιάς της Περσίας Σιρόης αφού σκότωσε τον πατέρα του Χοσρόη τον Β΄ έλαβε το όνομα Καβάδης και άφησε ελεύθερους όσους Βυζαντινους βρήκε ως αιχμαλώτους στην Κτησιφώντα, καθώς και τον πατριάρχη Ζαχαρία, στον οποίο επέστρεψε το Τίμιο Σταυρό, τον οποίο πρωτύτερα είχε λάβει από τον Σαρβαραζά από τα Ιεροσόλυμα. Ο Ηράκλειος με την σειρά του απελευθέρωσε όσους Πέρσες είχε συλλάβει και αφού αποκατάστησε τον Ζαχαρία στην Ιερουσαλήμ καθώς και τον Τίμιο Σταυρό, επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη, όπου τον υποδέχθηκαν με λαμπρότητα τόσο η γερουσία (σύγκλητος) όσο και ο λαός. Ο πατριάρχης Νικηφόρος αναφέρει ότι αφού υψώθηκαν τα τίμια ξύλα πρώτα στα Ιεροσόλυμα κατόπιν απεστάλησαν στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί έγινε λιτανεία που ξεκίνησε από την εκκλησία της Θεοτόκου στις Βλαχερνές και κατέληξε στην Αγία Σοφία, όπου έγινε και η ύψωση του.
Αξίζει εδώ να σημειώσουμε εδώ τα εξής γεγονότα σε σχέση με τους Ιουδαίους και τον Τίμιο Σταυρό. Περί τα μέσα του 628 μ.Χ. ο ίδιος ο Ηράκλειος ταξίδεψε στα Ιεροσόλυμα για να τοποθετήσει ο ίδιος τον σταυρό στον Γολγοθά. Όταν έφτασε στην στην Τιβεριάδα στον δρόμο προς τα Ιεροσόλυμα είχαν γίνει κάποια επεισόδια με έναν Ιουδαίο ονόματι Βενιαμίν, ο οποίος για λόγους θρησκευτικού φανατισμού, κακοποιούσε τους χριστιανούς. Τότε ο Ηράκλειος τον συνάντησε και τον έπεισε να βαπτισθεί χριστιανός στον οίκο του Ευσταθίου του Νεαπολίτου. Όταν μάλιστα έφτασε στα Ιεροσόλυμα διέταξε την απέλαση όλων των Εβραίων, οι οποίοι όφειλαν να βρίσκονται 3 τουλάχιστον μίλια μακριά από την πόλη.
Λέγεται επίσης κατά την παράδοση ότι όταν προσπάθησε να τοποθετήσει ο ίδιος τον Τίμιο Σταυρό στον Γολγοθά επί τρεις φορές, αυτός συνεχώς έπεφτε. Τότε θεώρησε πως αυτό ήταν θεϊκό σημάδι και αποφάσισε να βγάλει το στέμμα του, καθώς ο θεός δεν ήθελε εκεί που ο ίδιος φόρεσε το ακάνθινο στεφάνι να έχει στέμμα αυτός που θα τοποθετήσει τον σταυρό του. Έτσι από τότε ο εκάστοτε αρχιερέας που έκανε εκεί την λειτουργία δεν φορούσε την μίτρα του. Ορισμένοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι η ύψωση του Τιμίου Σταυρού έγινε στον ναό της Αναστάσεως από τον Ζαχαρία που έψαλε το «Σώσον κύριε τον λαόν σου». Ωστόσο οι περισσότεροι ιστορικοί πιστεύουν ότι πρώτα υψώθηκε ο Τίμιος Σταυρός στις 14 Σεπτεμβρίου στην Κωνσταντινούπολη το 629 μ.Χ. και στις 21 Μαρτίου του επόμενου έτους στα Ιεροσόλυμα.