Γράφει ο Γεώργιος Καραμαδούκης
Ο Ιουστινιανός είχε γεννηθεί στην Δαρδανία όπως και ο θείος του Ιουστίνος
το 482 μ.Χ. και πέθανε το 565 μ.Χ.. Ο Παπαρηγόπουλος αναφέρει πως ο πατέρας του
ονομαζόταν Ιστόκ, η μητέρα του (αδελφή του Ιουστίνου) Βιγλενίτζα και ο ίδιος ο
Ιουστινιανός Ουπράβδα που άλλαξε το όνομά του όταν ήλθε στην
Κωνσταντινούπολη . Ωστόσο φαίνεται πως αυτό δεν είναι αληθές και οφείλεται σε
σλαβικό επινόημα του 12 ου αιώνος μ.Χ. για την δήθεν σλαβική καταγωγή του.
Σλάβοι φιλόλογοι ήταν αυτοί που ανακήρυξαν τις ψευτιές των σλαβικών αυτών
παραδόσεων, από τις οποίες παρασύρθηκε και ο Παπαρηγόπουλος .
Ο Ιουστινιανός έλαβε εξαίσια παιδεία από τον πρεσβύτερο Θεόφιλο, ενώ ως
όμηρος στην αυλή του Θεοδώριχου στην Ιταλία είχε την ευκαιρία να γνωρίσει μια
νέα άνθηση εκεί των γραμμάτων, αλλά και την νοοτροπία των Γότθων . Μετά τον
θάνατο του Βιταλιανού το 519 μ.Χ. φαίνεται ότι αναδείχθηκε στρατηγός και από τότε
αποτέλεσε το δεξί χέρι του θείου του Ιουστίνου.
Σημαντικό ρόλο στην διακυβέρνηση του Ιουστινιανού έπαιξε μια σειρά από
πρόσωπα σε θέσεις στρατιωτικές, διοικητικές και νομοθετικές που βοήθησαν να
λάμψει η βασιλεία του. Σπουδαίο ρόλο είχε και η γυναίκα του Θεοδώρα, η οποία
αναφέρεται από βυζαντινούς ιστορικούς πως δεν ήταν ηθικός χαρακτήρας, αλλά
ωστόσο πολύ δυναμικός. Η Θεοδώρα ήταν μια από τρεις κόρες ενός αρκτοτρόφου
(αρκουδοτρόφου), του Κύπριου Ακακίου, που φρόντιζε τα θηρία της ιπποδρομιακής
μερίδας των Πρασίνων την εποχή του αυτοκράτορα Αναστασίου . Επειδή ο πατέρας
της πέθανε νωρίς αναγκάστηκε μαζί με τις αδελφές της Κόμιτα και Αναστασία να
ασχοληθεί με το θέατρο εξοκείλοντας νωρίς σε πράξεις ακολασίας .
Σημαντικοί υπήρξαν οι στρατηγοί του Ιουστινιανού Βελισσάριος και Ναρσής
οι οποίοι διακρίθηκαν στους πολέμους εναντίον των εξωτερικών εχθρών της
αυτοκρατορίας, αλλά και που βοήθησαν στην σταθεροποίηση της βασιλείας του στο
εσωτερικό(αντιμετώπιση της Στάσης του Νίκα το 532 μ.Χ). Εξαίσιες επίσης ήταν οι
φυσιογνωμίες του Έλληνος νομομαθούς εθνικού Τριβωνιανού, ο οποίος συνέβαλλε
τα μέγιστα στην Ιουστινιάνεια νομοθεσία (Ιουστινιάνειος Κώδικας, Πανδέκτες,
Εισηγήσεις) και αυτή του αξιωματούχου Ιωάννη Καππαδόκη, που είχε αναλάβει
νευραλγικές διοικητικές θέσεις.
Επί Ιουστινιανού το βυζαντινό κράτος θα αποκαταστήσει τα σύνορά του σε
Ανατολή και Δύση σε μεγάλο βαθμό από την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου
αντιμετωπίζοντας τους Πέρσες, τους Βανδάλους, τους Οστρογότθους και τους
Κουτριγούρους Ούννους.
Ο Ιουστινιανός δημιουργεί μια σειρά από κτίσματα όπως οχυρώσεις,
κινστέρνες κ.α. σε πολλές πόλεις και φυσικά τον μεγαλοπρεπή ναό της Αγίας Σοφίας.
Θα κλείσει ουσιαστικά την Ακαδημία του Πλάτωνος το 529 μ.Χ. και θα
πραγματοποιήσει την Ε Οικουμενική Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη, όπου
καταδικάστηκαν τα λεγόμενα Τρία Κεφάλαια ((έχουν σχέση με τρεις
εκκλησιαστικούς συγγραφείς του 5ου αιώνα: τον Θεόδωρο Μοψουεστίας, τον Κύρου
Θεοδώρητο και τον Εδέσσης Ίβα. Οι Μονοφυσίτες κατηγορούσαν τη Σύνοδο της
Χαλκηδόνας ότι δεν καταδίκασε αυτούς τους τρεις συγγραφείς, παρά τις Νεστοριανές
τους ιδέες, ενώ ο Πάπας και οι αδιάλλακτοι Ορθόδοξοι ήταν σφόδρα αντίθετοι στην
άποψη αυτή). Ωστόσο οι πολεμικές του επιχειρήσεις και τα μεγάλα του έργα
οδήγησαν στην κατάρρευση της οικονομίας της αυτοκρατορίας με αποτέλεσμα τα
επόμενα χρόνια να ξεκινήσει βαθμιαία η συρρίκνωσή της.